Web Analytics Made Easy - Statcounter

طی چند ماه گذشته، خیال همه از جولان کرونا راحت شده بود اما گویا این ویروس قصد خداحافظی ندارد و در هفته های اخیر نیز زیر سویه های جدید امیکرون در سطح کشور خودنمایی کرد که به معنی هشدار دوباره به شهروندان برای رعایت دستورالعمل های بهداشتی است.

آمارهای اخیر وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی نشان می دهد شمار مبتلایان و فوتی های ناشی از ابتلا به کرونا در کشور افزایش یافته است.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

سخنگوی وزارت بهداشت در این باره گفته بود: چهارشنبه هفتم دی، سه مورد ابتلا به زیر سویه‌های جدید اُمیکرون که در بسیاری کشورهای جهان شایع است در ایران مشاهده شد که ۲ نمونه مربوط به زیرسویه BQ۱ و یک مورد مربوط به زیرسویه XBB است.

به گفته پدرام پاک آیین با توجه به سرعت بالای انتقال این زیر سویه‌ها در روزهای آینده شاهد افزایش آمار ابتلا به آنها خواهیم بود.

این درحالی است که از همان ابتدای شیوع کرونا بسیاری بر این باور بودند این ویروس خیلی زود محو می شود، اما برخلاف تصور آنها همچنان این ویروس ماندگار است و جان بسیاری از شهروندان را گرفته و صدمات روحی و روانی زیادی را نیز به جامعه وارد کرده است.

در استان زنجان نیز بر اساس پیش بینی مسوولان دانشگاه علوم پزشکی،آمارها از صعودی شدن روند مبتلایان به کرونا طی هفته های آینده حکایت دارد و این درحالی است که اغلب مردم رعایت دستورالعمل های بهداشتی را امری بیهوده و خسته کننده تلقی می کنند.

طبق آمارهای اعلام شده دانشگاه علوم پزشکی استان زنجان از زمان شیوع کرونا تاکنون یک هزار و ۹۴۶ نفر بر اثر ابتلا به این بیماری جان خود را از دست دادند و شمار بستری های کنونی نیز به ۱۰ نفر رسیده است.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی و خدمات بهداشتی و درمانی استان زنجان در این باره گفت: تاکنون موردی از زیرسویه‌های جدید اُمیکرون با نام‌های BQ۱ و XBB در این استان مشاهده نشده است.

مشهود تقیلو به ذخیره واکسن کرونا در استان اشاره کرد و گفت: هم اکنون در تمامی مراکز واکسیناسیون، واکسن‌های مورد تایید وزارت بهداشت به اندازه کافی موجود است و در این زمینه مشکلی وجود ندارد.

وی اضافه کرد: بر این اساس در تمامی مراکز جامع سلامت شهری و خانه‌های بهداشت روستایی، واکسیناسیون کرونا انجام می‌شود.

این مسوول ادامه داد: پیشگیری، موثرترین درمان است، بر این مبنا از تمامی شهروندان درخواست داریم برای دریافت دُز جدید واکسن کرونا به پایگاه‌های واکسیناسیون مراجعه کنند.در تمامی مراکز واکسیناسیون زنجان واکسن‌های مورد تایید وزارت بهداشت به اندازه کافی موجود است و در این زمینه مشکلی وجود ندارد.

معاون بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی زنجان با بیان اینکه هم اکنون ۱۰ بیمار مبتلا به کووید- ۱۹ در بیمارستان‌های استان بستری هستند، ادامه داد: این تعداد نسبت به روزهای گذشته روند افزایشی تدریجی دارد و شهروندان باید نسبت به رعایت توصیه های بهداشتی جدیت داشته باشند.

وی اظهار کرد: از ابتدای شیوع کرونا تاکنون آمار مبتلایان سرپایی به این بیماری بر اساس یافته‌های آزمایشگاهی در این استان به ۱۶۳ هزار و ۹۶۶ نفر رسیده است که خوشبختانه روز گذشته مورد مثبتی ثبت نشد.

این مسوول تاکید کرد: هم استانی‌ها باید توجه داشته باشند که رنگ‌بندی کرونایی استان‌ها متغیر است و هرگونه عادی انگاری و بی‌توجهی نسبت به رعایت دستورالعمل های بهداشتی می تواند وضعیت نامطلوبی را رقم بزند.

تقیلو خاطرنشان کرد: از ابتدای شیوع ویروس کرونا در این استان تاکنون مجموع مبتلایان به این بیماری و تمامی موارد مثبت بر اساس یافته‌های آزمایشگاهی به ۱۷۸ هزار و ۸۸۰ نفر رسیده است.

استاندار زنجان در این خصوص معتقد است: اقدام اصلی در شرایط کنونی برای مقابله با زیرسویه‌های جدید ویروس کرونا، آگاهی دهی به مردم و حساس سازی افراد بدون ایجاد ترس در جامعه است.

محسن افشارچی بر لزوم مدیریت هوشمند اقدامات جهت مقابله با این ویروس تاکید کرد و افزود: مدارس و دانشگاهها باید تمهیداتی را در خصوص تسهیل مرخصی افراد مشکوک به بیماری داشته باشند.

وی بر ضرورت توجه به تامین داروهای مورد نیاز در استان اشاره و اظهار کرد: میزان آمادگی استان برای مقابله با زیرسویه‌های جدید ویروس کرونا باید به سطح بیشتر و بالاتری برسد.

افشارچی بر لزوم افزایش تست های تشخیص بیماری کووید- ۱۹ در استان تاکید کرد و ادامه داد: لازم است آمار دقیقی از افراد مبتلا در استان داشته باشیم و رنگ بندی های کرونایی بر اساس آمارهای دقیق باشد.

این مسوول، سیاست ملی مقابله با کرونا را ادامه فعالیت کسب و کارها، مدارس و دانشگاه ها عنوان کرد و گفت: به رغم اینکه مردم با کرونا همزیستی پیدا کرده اند ولی اقدامات مدیریتی همچون توصیه به تزریق واکسن و مدیریت هوشمند به ویژه در حوزه ارائه دهندگان خدمات در دستور کار است و باید برای مواجهه با سناریوهای احتمالی مختلف آماده باشیم.

یک متخصص بیماری‌های عفونی نیز در این خصوص به ایرنا گفت: میزان سرایت این سویه نسبتا بالاتر از سویه‌های دیگر است و باید رعایت دستورالعمل های بهداشتی بیشتر مدنظر قرار گیرد.

احمدرضا مبین افزود: تب و لرز، احساس خستگی و کوفتگی، سردرد، گردن درد، سرفه و گلو درد، آبریزش بینی، اسهال و استفراغ و اختلال در بویایی و چشایی از علائم سویه جدید کرونا است.

وی با اشاره به شیوع سویه جدید بیماری کرونا در کشور، اضافه کرد: باید به این موضوع مهم توجه داشت همه سویه‌های این بیماری، علائم شبیه به هم دارند و در این میان تب و لرز، احساس خستگی و کوفتگی سردرد، گردن درد، سرفه و گلو درد از علائم شایع این سویه می باشد و برخی از بیماران ممکن است احساس تنگی و درد در قفسه سینه نیز داشته باشند.

مبین با بیان اینکه در سویه جدید ممکن است بیماران مانند سرماخوردگی آبریزش بینی نیز داشته باشند، ادامه داد: بر عکس امیکرون، در سویه جدید بویایی و چشایی نیز دچار اختلال می‌شود و مبتلایان حتی ممکن است حالت تهوع و اسهال را نیز تجربه کنند.

عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی زنجان با بیان اینکه سویه جدید از گروه‌های امیکرون است که نسبت به سایر سویه‌ها خطرناک‌تر می باشد، تاکید کرد: این سویه در بیماران مسن می‌تواند مشکلات بیشتری ایجاد کند.اگر مردم دستورالعمل ها را رعایت نکنند ممکن است دچار اپیدمی شویم.

این متخصص بیماری‌های عفونی به عموم مردم توصیه کرد: حتما واکسن تزریق کنند زیرا قبل از تزریق واکسن هیچ چیز نتوانست جان بیماران را نجات دهد و واکسن‌های خوب و مطمئنی در کشور وجود دارد و اگر هموطنان ۶ ماه از آخرین تزریق واکسن آنها گذشته است نسبت به تزریق دز یادآور اقدام کنند.

مبین با یادآوری اینکه بیماری‌های این شکلی از راه تنفس انتقال می‌یابد و نیاز به مراقبت دارد، افزود: اگر بیمار هستیم باید تا پنج روز قرنطینه فردی را رعایت و در اماکن بسته حتما از ماسک استفاده کنیم.

وی تاکید کرد: در اغلب کشورها قسمت اصلی مبارزه با این بیماری، پیشگیری است و اگر مردم دستورالعمل ها را رعایت نکنند ممکن است دچار همه گیری شویم.

مبین با بیان اینکه اینکه علائم سویه جدید مانند آنفلوانزا است، خاطر نشان کرد: استفاده از آنتی‌بیوتیک در این بیماری به هیچ وجه سفارش نمی‌شود زیرا موجب وخیم‌تر شدن حال بیمار می شود.

باشگاه خبرنگاران جوان زنجان زنجان

منبع: باشگاه خبرنگاران

کلیدواژه: دستورالعمل های بهداشتی وزارت بهداشت رعایت دستورالعمل های بهداشتی دانشگاه علوم پزشکی سویه های جدید وزارت بهداشت داشته باشند سویه جدید بر اساس سویه ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.yjc.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «باشگاه خبرنگاران» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۶۸۰۱۶۰۵ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

واکسن کرونای آسترازنکا چقدر تهدیدتان می‌کند؟ | اشتباهاتی که مردم را به تزریق این واکسن ترغیب کرد

همشهری آنلاین - مریم سرخوش: بروز عوارض نادر با تزریق واکسن آسترازنکا شامگاه دوشنبه (10 اردیبهشت 1403) مورد تایید شرکت سازنده آن هم قرار گرفت. عوارضی که پیشتر از سوی کشورهای مصرف‌کننده به ویژه‌ اروپایی‌ها مطرح و حتی در کوران واکسیناسیون جهانی علیه پاندمی کرونا، تزریق آن را متوقف هم کرده بودند. حالا شرکت آسترازنکا گفته که این واکسن می‌تواند باعث بروز عوارض نادر جانبی از جمله لختگی خون یا کاهش پلاکت‌های خونی (TTS) شود. آنها گفته‌اند که خطر مرگ ناشی از TTS با ترزیق واکسن آسترازنکا یک در یک میلیون نفر است.

این در حالی است که تقریبا 12درصد واکسن‌های وارداتی به ایران هم آسترازنکا بود، چیزی حدود 25 میلیون دوز، به همین دلیل یک نگرانی جدید از تزریق این واکسن در اذهان عمومی شکل گرفته. نگرانی‌ای که البته به گفته متخصصان تنها در صورت بروز عوارض در همان روزها و هفته‌های ابتدایی تزریق واکسن جدی است اما با گذشت دو سال از زمان تزریق و نبود علائم، دیگر خطری وجود ندارد.

به جز این نگرانی، پیگیری همشهری آنلاین از چند متخصص حوزه واکسن‌ها عیان‌کننده یک وضعیت عجیب دیگر هم هست، این‌که انتشار این خبر باعث شده که بسیاری از دریافت‌کنندگان آسترازنکا، اکنون سایر مشکلات جسمانی‌شان را هم با این واکسن مرتبط بدانند، اما کارشناسان حوزه سلامت می‌گویند که چنین چیزی مورد تایید نیست و در حال حاضر یک عارضه درباره این واکسن مورد تایید قرار گرفته؛ لختگی خون یا کاهش پلاکت‌های خونی. هر چند که فواید تزریق واکسن‌ها نسبت به عوارض آن آنقدر بالاست که در بحران پاندمی‌ها نادیده گرفته می‌شوند. صبج امروز هم بهرام عین‌اللهی، وزیر بهداشت در پاسخ به خبرنگاران درباره عوارض واکسن‌های کرونا گفته «واکسن‌ها از روش‌های مختلف تامین شد و از عمده‌ترین واکسن‌ها سینوفارم چینی بود که نزدیک به 155 میلیون دوز در کشور تزریق شد و کم‌عارضه‌ترین هم بود. کمیته واکسن هم عوارض را رصد می‌کند و حداقل ضایعات را در کشور داشتیم.»‌

اولین مرگ‌های آسترازنکایی

موج توقف تزریق واکسن‌های آسترازنکا در اروپا از اسفند 99 آغاز شد، ابتلا نروژ، ایسلند، بلغارستان، اتریش، هلند،‌ دانمارک و ایرلند و پس از آنها، فرانسه، آلمان و بریتانیا، استونیا، لیتوانی، لوکزامبورگ، رومانی و لاتویا دستور توقف واکسیناسیون با این واکسن را دادند.

همان زمان اتریشی‌ها از مرگ یک پرستار به دلیل اختلال انعقاد خون بعد از تزریق آسترازنکا خبر دادند، پس از آن هم مصرف‌کننده دیگری در این کشور دچار آمبولی ریه شد. همزمان در دانمارک هم یک مرگ و بروز خونریزی مغزی در بیمار دیگر ناشی از تزریق واکسن ثبت شد. مرگ‌هایی که به صورت موردی در دیگر کشورها هم گزارش می‌شد و توقف واکسیناسیون با آسترازنکا.

آکادمی علمی استرازنکا البته از همان زمان که بحث عوارض قلبی و مرگ‌های ناشی از ترزیق واکسن آسترازنکا مطرح شد، اعلام کرد خطر مرگ ناشی از TTS (ایجاد لخته خون و کاهش تعداد پلاکت‌های خون) یک در یک میلیون نفر است و خطر ریسک ابتلا به TTS هم در کل جهان کمتر از 30 در یک میلیون نفر.

این در حالی است که تا پاییز 1402 و بر اساس آمارهای جهانی ۱۳ میلیارد و ۲۷۰ میلیون و ۱۷۰ هزار و ۳۳۲ واکسن کرونا در کشورهای مختلف تزریق شده که بخش زیادی از آنها را سینوفارم چین و رتبه دوم هم به آسترازنکا تعلق دارد. البته آسترازنکا رتبه‌دار توزیع واکسن در کشورهای مختلف (185 کشور) است و پس از آن فایزر، مدرنا، جانسون‌جانسون و سینوفارم قرار دارند.

هشدار تزریق واکسن در ایران

در ایران هم در ماه‌های نخست شروع واکسیناسیون و ارزیابی‌های اولیه توصیه‌هایی به عدم تزریق واکسن آسترازنکا برای گروه‌های سنی خاص -افراد زیر 40 تا 50 سال به ویژه زنان مطرح شد. البته که با توجه به واردات قابل توجه واکسن چینی (سینوفارم) و بدقولی سازمان جهانی بهداشت در اعطای واکسن‌های سبد کووکس (عمده آنها واکسن‌ آسترازنکا بود) به ایران باعث شد که نزدیک به 70 درصد مردم ایران واکسن‌ چینی را تزریق کنند و آسترازنکا در رتبه دوم قرار بگیرد.

کیانوش جهانپور، سخنگوی سابق وزارت بهداشت در این باره به همشهری توضیح بیشتری می‌دهد و می‌گوید: شرکت آسترازنکا به بروز عوارض نادر جانبی از جمله لختگی خون یا کاهش پلاکت‌های خونی با تزریق این واکسن اشاره کرده که مساله جدیدی هم نیست. این موضوع در ماه‌های نخست شروع واکسیناسیون و ارزیابی‌های اولیه در برخی افراد به ویژه در گروه‌های سنی و جنسیتی خاص مطرح شد.

او ادامه می‌دهد: اساسا مجوز تلقیح این واکسن و سایر واکسن‌های کرونا در بدو امر تا ماه‌ها چه در بریتانیا چه اروپا و آمریکا، حتی سایر کشورها مجوز مصرف اضطراری بود که شرایط خود را دارد. همان زمان هم کمیته ملی وقت واکسیناسیون علیه کووید19 در ایران هشدارهایی به ویژه برای افراد زیر 40 سال را مطرح کرد. چون واکسن آسترازنکا به دلیل همین عوارض ولو نادر در همان ماه‌های نخست در کشورهای اروپایی نیز با فراز و نشیب‌هایی روبرو شد و در بسباری از کشورها برای گروه‌های سنی زیر 40 بعضا 50 سال هشدار داده شده بود.

آثار یک سیاست‌ اشتباه

جهانپور در این باره به یک سیاست‌گذاری اشتباه هم اشاره می‌کند و می‌گوید: فضای غبارآلود رسانه‌ای و تلاش برخی افراد برای وارونه‌نمایی موضوع، برخی سوء‌برداشت‌ها را در پی داشت. چنان که حتی برخی افراد را به سمت تزریق این واکسن در کشورهای همجوار با صرف هزینه بالا کشاند. از سوی دیگر برخی افراد برای این‌که آسترازنکا تقریبا در فهرست مورد تایید اغلب کشورها برای مسافرت قرار داشت، حتی در گروه‌های سنی زیر 50 یا 40 سال داوطلبانه و مصرانه مبادرت به تهیه این واکسن و تلقیح آن کردند.

او درباره میزان تزریق این واکسن در کشور هم بیان می‌کند: حدود 10درصد واکسن‌های تزریق شده در کشور به آسترازنکا تعلق داشت. مبدا این واکسن شرکت آسترازنکا در بریتانیا بود و به نوعی ابتدا تحت عنوان آکسفورد-آسترازنکا مشهور بود. در کشورهای مختلف بیش از یک میلیارد دوز از این واکسن تولید و ترزیق شده. کشورهای اروپای شرقی و جنوبی حتی جنوب شرقی آسیا هم این واکسن تولید کرده‌اند. سهمیه ایران از کووکس هم عمدتا آسترازنکا بود که محموله‌های آن از ایتالیا و مجارستان و ژاپن و کره‌جنوبی وارد ایران شد.

فواید واکسن‌ها را نمی‌توان نادیده گرفت

این پزشک تاکید می‌کند: نباید از نظر دور داشت که هر واکسنی می‌تواند، عوارضی جانبی داشته باشد اما در عین حال باید بپذیریم، همین واکسن‌ها بسیاری از اپیدمی‌های مزمن را نابود کرده‌اند، این عوارض نه چندان شایع، خاص این واکسن نبوده چنانکه در مورد واکسن آمریکایی جانسون و جانسون هم بروز عوارض بیشتری مطرح شد و این واکسن عملا در خود ایالات متحده محدود و متوقف شد. تبعا مجوز مصرف اضطراری در شرایط خاص و اضطراری پاندمی و همه‌گیری کرونا صادر شده و این قابل قیاس با وضعیت عادی یا مطالعات پسینی در مورد یک واکسن نیست.

جهانپور با بیان این که مقایسه میزان حفاظت ایجاد شده از این واکسن‌ها با عوارض احتمالی آن همچنان برای استفاده از این واکسن‌ها ولو مشروط، گریزناپذیر است و باید آن را با اطلاعات و یافته‌های آن زمان باید سنجید، ادامه می‌دهد: اما همین اطلاعات هم حکایت از آن داشت و دارد که اولا واکسن آسترازنکا و جانسون و جانسون به ویژه برای گروه‌های سنی زیر 40 سال پرعارضه‌تر از واکسن‌های ایرانی ارزیابی می‌شدند، چنانکه شواهد و یافته‌های بعدی واکسیناسیون با این واکسن و واکسن‌های ایرانی مانند کووایران برکت، پاستوکووک، فخرا، اسپایکوژن و... که با فناوری‌های متفاوتی تهیه شده بودند نشان از آن داشت و دارد که واکسن‌های ایرانی به مراتب کم عارضه‌تر و چه بسا با قبلیت مصون‌سازی بالاتری بودند.

او البته تاکید می‌کند که هنوز هم واکسن آسترازنکا به رغم عوارض جانبی نادر آن یکی از موثرترین واکسن‌ها در محافظت از جان میلیون‌ها نفر به‌شمار می‌رود و با توجه به گستره تولید و توزیع انبوه آن در 5قاره نقش موثری در مهار همه‌گیری کرونا در بسیاری از کشورها داشته است.

آسترازنکا رتبه‌دار توزیع واکسن در 185 کشور جهان است و پس از آن فایزر، مدرنا، جانسون و جانسون و سینوفارم قرار دارند نگران باشیم؟

جهانپور به یک نکته دیگر درباره بروز نگرانی در تزریق‌کنندگان این واکسن‌ها هم اشاره می‌کند و می‌گوید:‌ عمده عوارض نادر آسترازنکا محدود به ساعات، روزها و هفته‌های نزدیک به تلقیح بروز کرده و تقریبا برای عموم افرادی که دچار عوارض احتمالی نشده‌اند بعد از ماه‌ها و نزدیک دو سال از زمان تزریق جای نگرانی وجود ندارد. اگر کسی این واکسن را ترزیق کرده و طی ماه‌های گذشته عوارضی نداشته، انتظار بروز عوارض خاص نمی‌رود. معدود موارد عوارض که در ایران به ویژه در جوانان مشاهده شده هم مانع از آن نیست که کماکان این واکسن را واکسنی موفق در پیشگیری از کرونا و مقابله با کوید19 ندانیم.

البته به گفته این پزشک در حال حاضر واکسن‌های مؤثر، بروزرسانی شده و با عوارض کمتری مثل برکت پلاس در ایران داریم که می‌تواند رافع ایمن‌تر و مؤثرتری برای مشکلات بعدی و احتمالی ناشی از سویه‌های جدید کرونا داشته باشد. در عین اینکه باید این روند بروزرسانی و حمایت از استمرار توسعه و تحقیق واکسن‌های ایرانی کرونا حمایت شود و ادامه داشته باشد.

او درباره این که گفته می‌شود، برخی کشورها این واکسن را برای مردم خودشان استفاده نکردند و به ایران هدیه دادند هم می‌گوید: به هیچ عنوان درست نیست، آسترازنکا بعد از سینوفارم چین، دومین واکسنی بود که در بسیاری از کشورها تولید و مصرف شد. سایت‌های متعدد تولید این واکسن در کشورهای مختلف وجود داشت، از جمله ژاپن، کره جنوبی و حتی هند. در اروپا هم علاوه بر بریتانیا در کشورهایی از جمله ایتالیا، مجارستان و آلمان هم تولید این واکسن صورت گرفت. در آمریکای شمالی و لاتین هم به شدت مورد استفاده بود و آمار تزریق آن در هند هم بالا بود.

بیشتر بخوانید

حالا وقت پاسخ به ابهامات کروناست سکته‌های مغزی و قلبی این روزها به واکسن‌های کرونا ربط دارد؟ حذف ۲ واکسن کرونا در ایران خداحافظی با آسترازنکا در ایران

کد خبر 848793 منبع: همشهری آنلاین برچسب‌ها واکسن آسترازنکا خبر مهم كرونا در ايران سازمان جهانی بهداشت واکسن کرونا

دیگر خبرها

  • دستورالعمل بهداشتی حج ۱۴۰۳ اعلام شد
  • دستورالعمل‌ بهداشتی حج ۱۴۰۳ اعلام شد/ ممنوعیت حج برای مبتلایان به این بیماری‌ها
  • وزارت حج عربستان دستورالعمل‌های بهداشتی حج ۱۴۰۳ را ابلاغ کرد
  • دستورالعمل‌ بهداشتی حج ۱۴۰۳ اعلام شد
  • وزارت حج عربستان دستورالعمل‌ های بهداشتی حج 1403 را ابلاغ کرد
  • اعتراف جدید سازندگان آسترازنکا/ باید نگران واکسن کرونا بود؟
  • واکسن کرونای آسترازنکا چقدر تهدیدتان می‌کند؟ | اشتباهاتی که مردم را به تزریق این واکسن ترغیب کرد
  • توصیه آژانس دارویی اتحادیه اروپا درباره واکسن‌ کرونا
  • آسترازنکا به مرگبار بودن واکسن کرونایش اعتراف کرد
  • اعتراف سازنده واکسن کووید آسترازنکا بعد از ۳ سال